R E N É    V A N    T O L

ODE AAN DE HERHALING


'ODE AAN DE HERHALING'

Iets over mijn werk.

Alberto Giacometti, een kunstenaar die ik zeer bewonder, zei eens: 'Als er een huis in brand staat en ik moet kiezen tussen het redden van een schilderij van Rembrandt of een kat dan red ik de kat'. Hij had natuurlijk gelijk. Kunst is maar kunst en de echte wereld is echt en daardoor veel interessanter. De kunst kan niet op tegen de werkelijkheid. Jammer voor de kunstenaar.

Toch heeft kunst zijn nut. Want door de macht van de gewoonte zijn mensen geneigd om de wonderbare werkelijkheid als gewoon te ervaren. De kunst is echter in staat om 'het gewone' of 'hetzelfde' weer als nieuw te laten zien.

Dit doet de kunstenaar door steeds weer de zelfde dingen af te beelden op een nieuwe manier. Over de hele wereld in alle tijden richten de kunstenaars zich steeds weer op hetzelfde. Oneindig maal worden de zelfde thema's herhaald. Een mens, een dier, een boom enz.. Dit geldt ook voor mijzelf. Ik schilder alleen thema's die al honderden keren zijn geschilderd. Kunstenaars doen dit om ons dat ene eerste moment te laten herbeleven.

Het heroveren van de eerste indruk, daar gaat het om in de kunst. Daar is herhaling voor nodig. Kunstenaars doen al eeuwen hetzelfde om de mens te herinneren aan een vergeten schoonheid en een vergeten leed. Slechts door steeds hetzelfde te doen kunnen we deze herinnering vernieuwen. Dit is de paradox van de vernieuwing. Als je steeds iets anders doet vernieuw je niet. Dan begin je alleen maar opnieuw. Alleen herhaling geeft vernieuwing. Door de herhaling brengt de kunst ons naar het eerste begin waar alles nieuw is. In dat begin schuilt het wonderbaarlijke, want een wonder is niets anders dan een begin van een beweging.

Juni 2017